پزشکان با تجربه

بیماری پارکینسون (PD) یک بیماری پیشرونده است که بر روی اعصاب فرد تاثیر می‌گذارد. این بیماری حرکت افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در آن اختلال ایجاد کرده و باعث کندی در حرکت می‌شود. شما نیز احتمالا با سالمندانی روبه‌رو شده‌اید که مبتلا به پارکینسون باشند و علائم آن‌ها را بیشتر به صورت لرزش دست مشاهده کرده‌اید.

پارکینسون یک بیماری پیشرونده است و به مرور زمان اوضاع بیمار وخیم‌تر میشود. در ابتدا ممکن است کندی در روند حرف زدن بیمار را مشاهده کنید. این مسئله به مرور بدتر می‌شود. شروع علائم به مرور اتفاق میفتد اما پس از مدتی روند بیماری و علائم بیمار تشدید می‌شود.

بیماری پارکینسون به طور معمول در میانسالان و سالمندان اتفاق میفتد. اما متاسفانه جوانان نیز ممکن است درگیر این بیماری عصبی شوند. گر چه این دسته از بیماریها درمان مشخص و قطعی ندارند، اما با مصرف داروهای مربوطه میتوان علائم آن را کاهش داد. در این گونه بیماری ها بر اساس شرایط هر فرد روند درمان نیز متفاوت است. ممکن است در بعضی موارد پزشک مربوطه عمل جراحی را برای بهبود علائم فرد و تغییرات شرایط مغزی پیشنهاد دهد.

مکانیزم بیماری پارکینسون چگونه است؟

بیماری پارکینسون اعصاب فرد بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تحریکات و تاثیرات عمده این بیماری در نورونها و اعصاب مربوط به تولید دوپامین است. نورونها که مسئول انتقال پیام عصبی در بدن هستند، نقش بسیار مهمی در واکنش ها و عملکردهای اساسی بدن دارند. منطقه تولیدکننده دوپامین در بدن شما که دوپامینرژیک نام دارد، در منطقه خاصی از مغز جای گرفته است. این منطقه که ماده سیاه نام میگیرد، در اصطلاح به آن سابستنشیال نگرا گفته می‌شود.

دوپامین یک ماده اساسی در بدن فرد است که تاثیرات گسترده آن را به خصوص در اعمال حرکتی و تنظیم حرکت در بدن میتوان مشاهده کرد. بسیاری از علائمی که در بیماری پارکینسون باعث درد و رنج بیمار می‌شود، به علت کاهش این ماده در بدن است. در ابتلا به پارکینسون و تشدید علائم آن عوامل متعددی میتوانند تاثیرگذار باشند. در بین این عوامل، ژنتیک و سابقه ژنتیکی فرد و محیط میتوانند نقش عمده‌ای بر ایجاد و تشدید این بیماری داشته باشند.

علائم و نشانه های بیماری پارکینسون

با توجه به شرایط جسمانی، سن و سبک زندگی در هر فرد علائم پارکینسون میتواند متفاوت باشد. علائم این بیماری ممکن است در ابتدا جزئی و خفیف باشند و شروع آن‌ها معمولا از یک سمت بدن فرد باشد. با توجه به این که پارکینسون یک بیماری پیشرونده است، علائم شدت می‌یابد و هر دو سمت بدن را درگیر می‌کند. در موارد زیادی گزارش شده که حتی پس از درگیری دو طرف بدن، علائم در یک سمت بیشتر طرف مقابل است.

لرزش دست یکی از علائم بسیار رایج است و معمولا در ابتدای بیماری پارکینسون در سالمندان بروز پیدا می‌کند. به طور معمول ابتدا این لرزش در انگشتان دست قابل مشاهده است. یکی از حرکاتی که فرد بیمار در راستای لرزش دست دارد، پیل رولینگ است؛ به این شکل که بیمار فرد انگشت شست و اشاره خود را به یک دیگر می‌مالد.

تاثیرات و علائم این بیماری تنها محدود به دستان نمی‌شود. علائم پارکینسون بر پاها به این شکل است که قدرت حرکت در آن‌ها کاهش می‌یابد. حرکت آهسته که در اصطلاح به آن برادی کینزی گفته می‌شود در این بیماران مشاهده می‌شود. قدمها هنگام راه رفتن در این افراد کوتاه‌تر شده و اغلب پاهای خود را روی زمین میکشند. این علائم بسیار گسترده هستند؛ به عنوان مثال فرد هنگام بلند شدن از روی صندلی احساس سختی میکند و این عمل برای او دشوار است.

عضلات در افراد مبتلا به پارکینسون به مرور سفت می‌شود. این سفتی عضلات که در ادامه مانند سایر علائم بیماری شدت می‌یابد، باعث می‌شود تا بیمار در آن نواحی درد زیادی را تحمل کند و تکان دادن آن قسمت و حرکت برایش دشوار شود.

شاید اندکی برایتان دور از ذهن به نظر برسد، اما بیماران مبتلا به پارکینسون معمولا قامتشان خمیده می‌شود و بدن و تنه فرد به جلو متمایل می‌شود. همچنین این افراد نمیتوانند تعادل پیشین خود را در هنگام ایستادن و حرکت کردن داشته باشند. خم شدن مفاصل زانو و آرنج نیز در راستای همین تغییرات اتفاق میفتد. این موارد میتواند روی نوشتار این افراد نیز تاثیر بگذارد. نوشتار وی معمولا کوچکتر شده و فرد برای خواندن آن‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شود.

پارکینسون بیماری است که باعث آسیب به نورون ها و انتقال پیام های عصبی می‌شود. به همین علت ممکن است حرکات اتوماتیک فرد را با مشکلات زیادی روبه رو کند. این افراد مانند سایر مردم نمیتوانند دستان خود را هنگام راه رفتن تکان دهند. یا لبخند زدن و چشمک زدن برایشان به کندی و به سختی صورت می‌گیرد.

تاثیرات منفی پارکینسون بسیار گسترده است و میتواند تکلم فرد را نیز با مشکل روبه‌رو سازد. معمولا تکلم شخص دارای ابهام می‌شود یا تردید دارد. نحوه تکلم و حرف زدن در این افراد بدون بالا و پایین رفتن است و روند یکنواختی دارد.

علل بیماری پارکینسون در سالمندان

علت اصلی بیماری پارکینسون در واقع ناشناخته است، اما عوامل و دلایل مختلفی وجود دارند که میتواند منجر به ابتلای فرد به این بیماری گردند. در نهایت این عوامل باعث کاهش دوپامین در مغز و آسیب به نورونها و فرآیند انتقال پیام عصبی میشوند.

بسیاری از محقین، ژنتیک را یکی از عوامل مواجهه افراد با این بیماری میدانند. تغییرات و جهشهایی که در ژنهای فرد به وجود میآید، میتواند منته به بیماری پارکینسون شود. این جهشها نادرند و بروز آنها با درصد بسیار کمی اتفاق میافتد. اما باید به این نکته اشاره نمود که در خانوادههایی که سابقه ابتلا به این بیماری وجود دارد، احتمال رخ دادن این جهشها و در نتیجه بیمار شدن فرد بالا میرود. در عواملی که به ژنهای فرد مربوط میشوند، واریاسیونهای خاص ژنی باعث ایجاد بیماری میشوند که این احتمال در خانوادههایی که سابقه ابتلا در آنها وجود ندارد بسیار پایین است.

محیط زندگی شما یکی از موثرترین عوامل در ابتلا به بیماریهای مختلف است. پارکینسون نیز به همین بیماریها تعلق دارد. به عنوان مثال سموم و اشعه های مختلف میتوانند درصد ابتلا به این بیماری را بالا ببرند. به همین دلیل برای زندگی سالمتر باید دقت زیادی در انتخاب محیط زندگی خود داشته باشید.

یکی دیگر از علتهای ابتلا به پارکینسون تغییراتی است که در مغز افراد به وجود میآید و معمولا روی اعصاب فرد نیز تاثیر میگذارد. هر چند که دلیل این تغییرات به درستی مشخص نشده، اما محققان از تاثیر این تغییرات بر روند ابتلا به پارکینسون گزارش دادهاند.

یکی از این تغییرات وجود اجسام لویی و لخته خون درون مغز است. این اجسام مواد خاصی درون سلولهای مغزی هستند که به عنوان یکی از عوامل میکروسکپی در ابتلای فرد به بیماری پارکینسون به شمار میآیند. در اجسام لویی مواد و ذرات بسیار زیادی یافت میشود. اما پروتئینی به نام آلفا سینوکلین در آنها وجود دارد که سلول قادر به تجزیه آنها نیست. این پروتئینها که به عنوان یکی از عوامل ابتلای افراد به بیماری پارکینسون محسوب میشود، موضوع بحث بسیاری از محققین است و آزمایشهای زیادی روی آن انجام میشود.

چه عواملی بر ابتلا به پارکینسون موثرند؟

یکی از تاثیرگذارترین عوامل در ابتلای فرد به پارکینسون سن است. احتمالا شما نیز با این مسئله مواجه شده‌اید که بیشتر افراد مبتلا به پارکینسون جز سالمندان هستند. معمولا افراد جوان و میانسال درصد کمتری از بیماران پارکینسون را تشکیل میدهند. این بیماری در افراد بالای ۶۰ سال بیشتر از سایر ردههای سنی رخ میدهد.

عامل دیگر بیماری پارکینسون در سالمندان یا جوانترها، وراثت است. برای درک بهتر جلوگیری از بیماریهای افراد مسن و عوامل آن باید سابقه خانوادگی خود را بررسی نمایید. اگر در خانواده شما فرد یا افرادی به پارکینسون مبتلا هستند، احتمال ابتلای شما نیز به این بیماری وجود دارد. در غیر این صورت خطر زیادی شما را تهدید نخواهد کرد.

پارکینسون یکی از بیماریهایی است که جنسیت روی آن تاثیر میگذارد. به طور معمول آمار ابتلا به این بیماری در مردان بالاتر از زنان است و باید به این مسئله توجه کافی را داشته باشند.

عوامل محیطی میتوانند به مقدار زیادی در ابتلای شما به بیماریها تاثیرگذار باشند. قرار گرفتن در معرض سموم، حشرهکشها و اشعهها میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مختلفی از جمله پارکینسون را بالا ببرد.

در مواردی هم دیده شده است که بروز علائم پارکینسون میتواند ناشی از مصرف بعضی از داروها باشد. برخی از داروهایی که به عنوان داروی ضد روانپریشی استفاده میشوند، میتواند بعضی از علائم پارکینسون از جمله لرزش دست را از خود بروز دهند.